काठमाडौँ — प्रमुख प्रतिपक्ष कांग्रेसले वैकल्पिक सरकार निर्माणका लागि पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवालाई सर्वसम्मतिबाट प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवारका रूपमा अघि सारेको छ ।पार्टीमा सहमति जुटेपछि संसदीय दलका नेतासमेत रहेका देउवाले आफ्नो नेतृत्वमा सरकार निर्माणका लागि अग्रसरता लिने भएका छन्
देउवाको नेतृत्वमा वैकल्पिक सरकार निर्माण गर्न माओवादी केन्द्र र जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) को यादव–भट्टराई समूहले केही समयअघिदेखि पहल गरिरहे पनि उनी आफैंले भने अग्रसरता लिइरहेका थिएनन् । पार्टीभित्रको प्रतिस्पर्धी समूहले समेत नेतृत्व लिने गरी अघि बढ्न आग्रह गरेपछि देउवा एकाएक उत्साही भएका हुन् । यसअघि वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल र पूर्वमहामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौला पक्षले प्रतिपक्षमा बस्नुपर्ने धारणा सार्वजनिक रूपमा उठाउँदै आएपछि देउवालाई अप्ठ्यारो परेको थियो । उनले सत्तालोलुप नभएको सन्देश दिन बिहीबारमात्रै सरकारको नेतृत्व लिन आफूले नचाहेको प्रस्टीकरण दिएका थिए । सत्ता समीकरणका लागि शुक्रबार कांग्रेस र जसपाबीच छलफल भएको थियो ।
त्यसअघि कांग्रेसभित्रै आन्तरिक समझदारी जुटाउन पदाधिकारी बैठक बसेको थियो । पदाधिकारी बैठकले देउवालाई प्रधानमन्त्रीका रूपमा सर्वसम्मत स्विकारेपछि देउवाले वैकल्पिक सरकार निर्माणका लागि अग्रसरता लिने बताएका थिए । ‘कांग्रेसका लागि अवसर आएको छ, अब यो अन्योललाई धेरै अघि बढ्न दिन हुन्न, हामीभन्दा तपाईं नै सत्ताको राम्रो खेलाडी हुनुहुन्छ, क–कसलाई के–के जिम्मेवारी दिने हो दिनुहोस्,’ बैठकमा सिटौलाको भनाइ उद्धृत गर्दै एक नेताले भने, ‘कांग्रेस, माओवादी र जसपाको गठबन्धन सरकार बनाउन अग्रसरता लिनुहोस् ।’ वरिष्ठ नेता पौडेल भने त्यहाँ उपस्थित थिएनन् । शुक्रबार बिहान आफ्नो पक्षको बैठक सकेर उनी बागलुङ पुगेका थिए ।
देउवाका लागि शुक्रबार बिहानको पौडेल पक्षीय बैठक नै विशेष बनेको थियो । महाराजगन्जस्थित महामन्त्री शशांक कोइरालाको निवासमा बसेको पौडेल पक्षको बैठकले देउवालाई प्रधानमन्त्री बन्नका लागि पार्टीभित्रबाटै सहजीकरण गरिदिएको हो । सत्ता समीकरणमा जटिलता बढ्दै गएको जनाउँदै देउवालाई सरकार निर्माणको पहल थाल्न आग्रह गर्ने धारणा पौडेल पक्षले बनाएको थियो । कांग्रेस नेतृत्वले वैकल्पिक सरकारको पहल अघि नबढाउँदा त्यसको लाभ ओलीले उठाउने आशंका बढेपछि देउवालाई नेतृत्वका लागि अग्रसर हुन आग्रह गर्ने समझदारी पौडेल पक्षले बनाएको हो ।
अप्ठ्यारो परिस्थितिमा दलहरूसँग संयोजन गर्दै आवश्यक पर्दा सरकारको नेतृत्वसमेत लिने गरी तीन दलको गठबन्धन बनाउन पहल थाल्नुपर्ने धारणा आफूहरूले बनाएको नेता अर्जुननरसिंह केसीले बताए । ‘कांग्रेसलाई प्रतिपक्षमा बस्ने म्यान्डेट दिइएको हो । सरकारमा जान हुन्न । फ्लोरबाट सहयोग गर्नुपर्छ भन्ने मलगायत केही साथीहरूका धारणा छन्,’ केसीले भने, ‘तर परिस्थिति जटिल बन्दै जान थालेपछि वैकल्पिक सरकारको नेतृत्व लिन गम्भीर भएर सोच्नुपर्छ भन्ने साझा धारणा बनेको छ ।’
कांग्रेसले पहलकदमी नलिँदा जसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुर समूहका नेताहरूले ओलीसँग झुकाव बढाएको निष्कर्ष पौडेल पक्षले निकालेको थियो । त्यसपछि बसेको पदाधिकारी बैठकमा प्रधानमन्त्री ओलीलाई निरन्तरता दिनुभन्दा आफैंले नेतृत्व लिने गरी सरकार निर्माणको पहलकदमी अघि बढाउनुपर्ने निचोडमा पौडेल पक्ष आइपुगेको हो । जसपा एक भएर उभिएको खण्डमा देउवाको नेतृत्वमा वैकल्पिक सरकार निर्माण हुने सम्भावना बढेको छ । ओली नेतृत्वको सरकारलाई टिकाउने कि वैकल्पिक गठबन्धन बनाउने भन्नेमा निर्णायक शक्ति जसपा नै अहिलेसम्म अनिर्णीत छ । जसपाका दुई अध्यक्षमध्ये ठाकुर र उनीपक्षीय नेताहरूले प्रधानमन्त्री केपी ओलीप्रति झुकाव बढाएका छन् । अर्को धारको नेतृत्वमा रहेका उपेन्द्र यादवले ओलीलाई जसरी पनि सत्ताच्युत गर्नुपर्ने बताएका छन् ।
